Ul. Bohomolca, 04 – budynek mieszkalny
ID:
9
(1906) - budynek mieszkalny w pierzei ulicy, w stylu secesji. Fasadę dekorowaną secesyjną sztukaterią i kratami upiększają kolorowe ceramiczne płytki. Zbudowany przez architekta Jana Lewińskiego dla właścicieli Izraela Elstera, Solomona Elstera i Leona Topfa, współwłaścicieli firmy Elster & Topf. W latach 1910. w tym budynku znajdowały się atelier fotograficzne „Helios” i „Rubens” Maurycego Fruchtmanna oraz Redakcja i zarząd Skorowidzu adresowego królewskiego stołecznego miasta Lwowa. W latach 1930. w kamienicy mieszkał znany lwowski profesor lekarz Adolf Beck. Od 1985 r. stanowi zabytek architektury miejscowego znaczenia. Obecnie (2009 r.) kamienica służy głównie jako budynek mieszkalny.
Historia
Najważniejsze etapy budowy:
- 1906: Zbudowany wedlug projektu architekta (koncesjonowanego budowniczego) Jana Lewińskiego (Іванa Левинського) dla właścicieli Elstera i Topfa (współwłaścicieli firmy Elster & Topf). 4 października 1906 r. firma Elster & Topf poprosiła o zezwolenie magistratu na zbudowanie dwupiętrowego budynku przy nowo utworzonej ulicy, która ma łączyć ulicę Pańską (obecnie – Iw. Franki) z ulicą Klonowicza. Pozwolenie na zamieszkanie budynku, zgodnie z planami zatwierdzonymi 27 października 1905 r. i podaniem właścicieli z 25 września 1906 r., magistrat wydał 17 października 1906 r. Zezwolenie na zamieszkanie budynku, przy uwzględnieniu dodatkowych planów zgodnie z podaniem z 25 września 1906 r. i odróżniających się od pierwotnych zatwierdzonych przez rezolucję z 27 października 1905 r. (dodatkowe plany przewidywały dobudowę atelier fotograficznego nad drugim piętrem w oficynie), wydano z zastrzeżeniem o tym, że z piwnic budynku można korzystać od 1 grudnia 1906 r. Budynek został ukończony 3 października 1906 r. według danych (DALO 2/1/124/13) albo 9 października 1906 r. według innego dokumentu (DALO 2/1/124/12).
- obecnie wykorzystywany jest głównie jako budynek mieszkalny (2007 r.)
Powiązane Historie
Architektura
Budynek znajduje się w zabudowie pierzei ulicy. Wzniesiony w stylu secesji. Trzypiętrowy, o planie skomplikowanej konfiguracji, ceglany, otynkowany. Wewnętrzne rozplanowanie należy do sekcyjnego typu. Symetrię kompozycji głównej fasady z dwoma bocznymi występującymi segmentami nieco osłabia przesunięcie w lewo wejściowego portalu. Parter budynku ozdobiony rustyką biegnąca w rzędach jest oddzielony od pierwszego piętra profilowaną listwą. Na poziomie drugiego piętra w bocznych występujących segmentach znajdują się symetrycznie rozmieszczone balkony z secesyjnymi kutymi ogrodzeniami i kroksztynami. Środkową część ściany fasady na poziomie drugiego piętra akcentują secesyjne lizeny dochodzące go górnej krawędzi okien pierwszego piętra. Drugie piętro fasady zdobią ceramiczne płytki, o mieniących się na skutek interferencji światła barwach. Prostokątna brama wejściowa i świetlik nad nią wykonane z kutego metalu posiadają charakterystyczne dla secesji ozdoby. Budynek jest zwieńczony profilownym gzymsem, który w części środkowej podkreślony jest pasem elementów dekoracyjnych w stylu jońskim, a w częściach bocznych ozdobiony przez stylizowane kroksztyny oraz secesyjną sztukaterię.
Powiązane Miejsca
Opis
Ul. Bohomolca, 06 – Centrum Historii Miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej
Przejdź do całego opisu
Postacie
Autorzy projektu (rekonstrukcji), współautor:
- architekt (koncesjonowany budowniczy) Jan Lewiński (Іван Левинський), projekt nie jest datowany.
- na pocz XX w. właścicielami była firma Elster & Topf – Izrael Elster, Solomon Elster oraz Leon Topf zgodnie z archiwnymi dokumentami z 17 października 1905 r. (DALO 2/1/124/11), 25 września 1906 r. (DALO 2/1/124/13).
- w latach 1906-1914 atelier fotograficzne „Helios”
- 1906 r., fotograf Oskar Wilczer
- Wolski Aleksabder Antoni, literat, współpracownik redakcji „Dziennika Polskiego” oraz „Skorowidzu Adresowego” (Skorowidz, 1910)
- Raciborska Aniela, właścicielka ziemska (Skorowidz 1910)
- Heller Edward, nadporucznik (Skorowidz 1910)
- Redakcja i zarząd Skorowidzu adresowego królewskiego stołecznego miasta Lwowa, dyrektor Jan Rudolf Spiegel (Skorowidz 1910)
- atelier fotograficzne „Rubens” Maurycego Fruchtmanna (Księga 1914)
- Fruchtmann Maurycy, fotograf (Księga 1914)
- Samisz Wiktor, kupiec (Księga 1914)
- Barabasz Wacław, kupiec (Księga 1914)
- Fiszer Maurycy, aptekarz (Księga 1914)
- Beck Adolf, dr, lekarz (Informator 1932)
- Zakrzewski Kazimierz, dr, docent Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie (Informator 1932)
- Kwaśniewski Julian, inżynier pomiarowy (Informator 1932)
- Frostig Leopold, dr, adwokat (Spis 1937)
- Peczenik Karol, kapitan (Spis 1937)
- Korzeniowski J., piece kaflowe (Informator 1932),
- Korzeniowski Rudolf, przedstawiciel wytwórni kafli (Spis 1937)
Wywiad
Źródła
- Державний Архів Львівської Області (Derżawnyj Archiw Lwiwśkoji Oblasti, DALO).– Fond. 2.– Opys. 1. – Spr. 124
- Lwów. Ilustrowany przewodnik. – Lwów: Centrum Europy. – Wrocław: Via Nowa, 2001. – s. 223
- Jakub Lewicki, Między tradycją a nowoczesnością: Architektura Lwowa lat 1893-1918 (Warszawa: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, Wydawnictwo Neriton, 2005), 260-262
- Ihor Żuk, Lwowskie zabytki okresu modernizmu. Zespół ulicy Bohomolca i jego architekt, „Żowteń” nr 12, 1983, 83-85
- Skorowidz królewskiego stołecznego miasta Lwowa (Lemberg, 1910)
- Skorowidz królewskiego stołecznego miasta Lwowa (Lemberg, 1920)
- Księga adresowa królewskiego stołecznego miasta Lwowa (Lemberg, 1914)
- Informator lwowski (Lwów 1932)
- Spis abonentów sieci telefonicznej … (Lwów 1937)
- Wykaz domów na obszarze miasta Lwowa . – S. 2. // Księga adresowa Małopolski.
- Lwów. Stanisławów. Tarnopol. Rocznik 1935/1936
Autorzy zapisu:
- Chrystyna Charczuk
- Iryna Kotłobułatowa
- Redaktor – Markian Prokopovych
Zasoby Archiwum Medialnego
Powiązane zdjęcia
