Ludwik Makolondra
Ludwik Makolondra (ur. w 1874 roku we Lwowie, zm. w 1942 roku we Lwowie). Rzeźbiarz, mistrz kamieniarstwa
Dostępnych jest wiele informacji
o rzeźbiarzu. Pochodził prawdopodobnie z rodziny Makolondrów, do
której należały budynki na obecnej ulicy Lewickiego (nr 105-109).
Mniej więcej w latach 1889-192
uczył się w Szkole Przemysłu Artystycznego przy Miejskim
Muzeum Przemysłowym we Lwowie (później – Państwowa Szkoła Przemysłowa)
u Tadeusza Wiśniowieckiego. W aktach z roku szkolnego 1889/1890 znalazła
się informacja o tym, że rzeźbiarz Ludwik Makolondra zasługuje na
publiczne wyróżnienie.
Otrzymawszy z czasem koncesję
na wykonywanie prac kamieniarskich, w 1901 roku Ludwik Makolondra otworzył
własną pracownię na ul. Św. Pawła 10 (obecnie – ul.
Schimserów), w pobliżu Cmentarza Łyczakowskiego. Specyfika wykonania
robót kamieniarskich na cmentarzu, różne zamówienia budowlane i
konieczność prowadzenia skomplikowanych spraw skłoniły Makolondrę
do kontynuowania nauki. W latach 1901-1903 odbył jako czeladnik kamieniarski
dwuletni kurs doskonalenia w Państwowej Szkole Przemysłowej.
W otwartej przez Makolondrę
pracowni wykonywane były różne elementy konstrukcji budowlanych i
dekoracyjnych, ołtarze kościelne, jednak przede wszystkim – grobowce
z różnych materiałów dla lwowskich cmentarzy.
Najwcześniejsze prace rzeźbiarskie
Makolondry to figura Matki Bożej na grobowcu Jana i Julii Makolondrów
na Cmentarzu Łyczakowskim (ok. 1900, kwatera nr 57) oraz na mogile
Teodora Czuchraja na cmentarzu w Zniesieniu (ok. 1901-1902), dla których,
za słowami lwowskiego badacza Jurija Birulowa, „charakterystyczny
jest średni poziom techniki wykonania oraz skłonność do naturalistycznego
traktowania obrazu”.
W kolejnym okresie rzeźbiarz
skupił się prawie zupełnie na wykonaniu prac kamieniarskich,
spod jego dłuta wychodziły dość jednorodne grobowce z granitu, marmuru
i piaskowca, czasami ozdobione różnymi dekoracjami. Podpisywane były
zawsze jego nazwiskiem. W archiwum Lwowskiego Państwowego Archiwum
zachowały się szkice Ludwika Makolondry przedstawiające grobowce
i obeliski, wykonane przez niego w latach 1910-1930.
W okresie tym firma Ludwika
Makolondry stała się jedną z największych form zajmujących się
obróbką kamienia i wykonaniem rzeźb we Lwowie. Często współpracowali
z nią lwowscy rzeźbiarze i architekci.
Powiązane Miejsca
Prace i Projekty
Prace:
Ogromna liczba grobowców rodzinnych na Cmentarzu Łyczakowskim, w tym:
- Trzy rodzinne grobowce Makolondrów (kwatery nr 1, 43, 57);
- Grobowiec rodziny Antoniego Chamca, koniec lat 20.
- Grobowiec Jakuba Tomalskiego (kwatera nr 63)
- Grobowiec rodziny Czajkowskich,
1942.
W innych miejscach:
- Figura Matki Boskiej na mogile Teodora Czuchraja na cmentarzu w Zniesieniu (obecnie część Lwowa), ok. 1901-1902.
- Nagrobek na mogile ks. Marcina Serwackiego na Cmentarzu Janowskim we Lwowie (ok. 1910).
Źródła
- S.S. Nicieja. Cmentarz Łyczakowski we Lwowie w latach 1786-1986. Wydanie drugie, poprawione.- Wrocław-Kraków-Gdańsk-Łódź: Ossolineum, 1989. S. 28, 38. 194.
- Lwów. Ilustrowany przewodnik. - Lwów: Centrum Europy, Wrocław: Via Nova, 2006. S.201, 263, 277.
- J. Biriulow. Rzeźba Lwowska. – Warszawa: Neriton; Stowarzyszenie Sztuki Niwoczesnej w Toruniu, 2007. S. 247.
- Sprawozdanie c.k. Szkoły dla przemysłu artystycznego przy Miejskim Muzeum Przemysłowem we Lwowie za rok szkolny 1889/90.- Lwów, 1890.
- Sprawozdanie c.k. Państwowej Szkoły Przemysłowej a we Lwowie za rr. szk. 1901/1902, s. 28; 1902/1903, s. 18.
- ДАЛО. Ф.2, оп. 4, спр. 1267, арк. 15, 24; Ф. 3, оп. 1, спр. 3593, арк. 37, 57; Ф. Р -37, оп. 4, спр. 199, с. 21, 23; Ф. 3152, оп. 1, спр. 29, арк. 22; Ф. 3152, оп. 1, спр. 35, арк.. 69.
Autor – Hałyna Głembocka