Ludwik Makolondra ID: 84

Rzeźbiarz, mistrz kamieniarstwa

Ludwik Makolondra (ur. w 1874 roku we Lwowie, zm. w 1942 roku we Lwowie). Rzeźbiarz, mistrz kamieniarstwa

Dostępnych jest wiele informacji o rzeźbiarzu. Pochodził prawdopodobnie z rodziny Makolondrów, do której należały budynki na obecnej ulicy Lewickiego (nr 105-109). 

Mniej więcej w latach 1889-192 uczył się w Szkole Przemysłu Artystycznego przy Miejskim Muzeum Przemysłowym we Lwowie (później – Państwowa Szkoła Przemysłowa) u Tadeusza Wiśniowieckiego. W aktach z roku szkolnego 1889/1890 znalazła się informacja o tym, że rzeźbiarz Ludwik Makolondra zasługuje na publiczne wyróżnienie.  

Otrzymawszy z czasem koncesję  na wykonywanie prac kamieniarskich, w 1901 roku Ludwik Makolondra otworzył  własną pracownię na ul. Św. Pawła 10 (obecnie – ul. Schimserów), w pobliżu Cmentarza Łyczakowskiego. Specyfika wykonania robót kamieniarskich na cmentarzu, różne zamówienia budowlane i konieczność prowadzenia skomplikowanych spraw skłoniły Makolondrę do kontynuowania nauki. W latach 1901-1903 odbył jako czeladnik kamieniarski dwuletni kurs doskonalenia w Państwowej Szkole Przemysłowej.  

W otwartej przez Makolondrę  pracowni wykonywane były różne elementy konstrukcji budowlanych i dekoracyjnych, ołtarze kościelne, jednak przede wszystkim – grobowce z różnych materiałów dla lwowskich cmentarzy.  

Najwcześniejsze prace rzeźbiarskie Makolondry to figura Matki Bożej na grobowcu Jana i Julii Makolondrów na Cmentarzu Łyczakowskim (ok. 1900, kwatera nr 57) oraz na mogile Teodora Czuchraja na cmentarzu w Zniesieniu (ok. 1901-1902), dla których, za słowami lwowskiego badacza Jurija Birulowa, „charakterystyczny jest średni poziom techniki wykonania oraz skłonność do naturalistycznego traktowania obrazu”.  

W kolejnym okresie rzeźbiarz skupił się prawie zupełnie na wykonaniu prac kamieniarskich, spod jego dłuta wychodziły dość jednorodne grobowce z granitu, marmuru i piaskowca, czasami ozdobione różnymi dekoracjami. Podpisywane były zawsze jego nazwiskiem. W archiwum Lwowskiego Państwowego Archiwum zachowały się szkice Ludwika Makolondry przedstawiające grobowce i obeliski, wykonane przez niego w latach 1910-1930.  

W okresie tym firma Ludwika Makolondry stała się jedną z największych form zajmujących się obróbką kamienia i wykonaniem rzeźb we Lwowie. Często współpracowali z nią lwowscy rzeźbiarze i architekci.  

Ludwik Makolondra spokrewniony był z właścicielami innej lwowskiej firmy kamieniarskiej, Aleksandrem i Klotyldą Zagórskimi, których warsztat znajdował się  tuż obok, przy ul. Piekarskiej 89. O związkach rodzinnych z nimi świadczy pochowanie w jednym z grobowców rodzinnych Makolondrów w kwaterze nr 1 Anny z Zagórskich Makolondrowej (1841-1911). W tym samym grobowcu spoczywa również sam Ludwik Makolondra, który zmarł we Lwowie w 1942 roku. 

Prace i projekty

Ogromna liczba grobowców rodzinnych na Cmentarzu Łyczakowskim, w tym

• Trzy rodzinne grobowce Makolondrów (kwatery nr 1, 43, 57);
• Grobowiec rodziny Antoniego Chamca, koniec lat 20.
• Grobowiec Jakuba Tomalskiego (kwatera nr 63)
• Grobowiec rodziny Czajkowskich, 1942.

W innych miejscach:

• Figura Matki Boskiej na mogile Teodora Czuchraja na cmentarzu w Zniesieniu (obecnie część Lwowa), ok. 1901-1902.
• Nagrobek na mogile ks. Marcina Serwackiego na Cmentarzu Janowskim we Lwowie (ok. 1910).

Źródła