...

Ul. Bandery, 11 – budynek szkoły #3 (dawna szkoła im. Marii Magdaleny)

ID: 468

Budynek dawnej Szkoły ogólnokształcącej im. Marii Magdaleny (1883-1884; rozbudowa 1909-1910, obecnie pod adresem: ul Bandery 11). Autorstwo projektu: dyrektor Urzędu Budownictwa Juliusz Hochberger i biuro architektoniczne magistratu lwowskiego. Historyzm drugiej połowy XIX w. (wykorzystujący formy architektury średniowiecznej). Fasada z czerwonej nieotynkowanej cegły ozdobiona wysokimi gotyckimi frontonami, romańskimi archiwoltami i rozetami. Struktura planu wnętrz bazuje na systemie amfiladowym. Szkoła im. św. Marii Magdaleny powstała jako jedna z ogólnokształcących szkół miejskich we Lwowie, w której uczyli się przeważnie uczniowie z okolic dzielnicy Kastelówka (Bajek). Obecnie (2009 r.) obiekt jest nadal wykorzystywany jako budynek szkoły.

Historia

Działka bezpośrednio graniczy z północno-wschodnim skrajem dzielnicy Kasteliwka. Szkoła im. św. Marii Magdaleny powstała jako jedna z ogólnokształcących szkół miejskich we Lwowie, w której uczyli się przeważnie uczniowie z okolic dzielnicy Kastelówka / Bajek. Szkoła została zbudowana na przeciwko kościoła parafialnego św. Marii Magdaleny, od którego otrzymała swoją nazwę. Z czasem, w latach 1928-1930, do zachodniej, krótszej ściany budynku została dobudowana nowa bryła szkoły – obecnie budynek nr 1 przy ul. Generała Czuprynki.

Etapy budowy:

1883-1884: Projekt zatwierdzono 12 października 1883 r. (PAOL 2/2/4761/17-24), budowę ukończono w 1884 r. 

lata 1909-1910: 23 sierpnia 1909 r. zatwierdzono plan powiększenia budynku – dobudowy skrzydeł bocznych (PAOL 2/2/4761/7-13).

Powiązane Historie

Architektura

Plan, kompozycja przestrzennа:

Budowlę w kształcie wielościanu ulokowano w głębi działki. Szkoła była wolnostojącym budynkiem do czasu dobudowania w latach 20-tych XX w. dodatkowego korpusu przy ul. Gen. Czuprynki 1.

Szkoła im. św. Marii Magdaleny ma dwa piętra wzniesione na cokole i wysoką konstrukcję dachu. Wszystkie fasady, a także plan budynku – mają kompozycję symetryczną. Fasady są nieotynkowane, wyłożone czerwoną cegłą.

Elewacja północna jest fasadą główną, zorientowaną równolegle do ul. Bandery. Płaszczyzna jej ściany podzielona została dwoma symetrycznie rozmieszczonymi występami, w których dolnej części znajdują się bramy wejściowe. Występy u góry zaakcentowane są wysokimi gotyckimi frontonami, ozdobionymi w centrum łukiem, a na rogach – rozetami. Okna i portale w profilowanych obramowaniach mają łukowate zakończenia. Otwory okienne na pierwszym piętrze dodatkowo obramowane są archiwoltami. Rzędy okien zawierają po siedemnaście okien na piętro (w gzymsy wkomponowane są trzy otwory okienne, trzy na skrzydłach bocznych i dwie trzyokienne grupy w centrum).

Fasada południowa, która wychodzi na podwórze, ma podobny charakter kompozycji – ściana fasady jest tak samo ozdobiona archiwoltami i rozetami zrobionymi z nieotynkowanej cegły, w gzymsy i skrzydła boczne wkomponowane są po trzy okna, otwory okienne są identycznie profilowane. Na  fasadzie stanowiącej krótszy bok budynku, zwróconej w stronę ul. Czubińskiego, na środku wystaje gzyms z frontonem i okrągłym oknem dachowym na górze. Na górnych piętrach – boczne części ściany fasady ozdobione są dekoracyjnymi rozetami i blendami.

Budynek szkoły pokryty jest dachem złożonej konstrukcji. Sylwetkę jego krętych spadów z występami okien strychowych i wysokimi kominami dopełnia ekspresyjny ‘łamany’ kontur frontonów nadbudowanych nad gzymsami.

Struktura planu wewnętrznego, bazującego na systemie amfiladowym, jest typowa dla architektury zakładów nauczania. Pomieszczenia klas i inne pomieszczenia wewnętrzne rozmieszczono w dwóch rzędach przyległych do fasady północnej i południowej, rozdzielonych długim korytarzem, który przechodzi przez cały budynek wzdłuż jego korpusu. Wschodnia i zachodnia połowa szkolnego budynku są lustrzanie symetryczne i mają oddzielne wejścia. Oczywiście odzwierciedlało to funkcjonalny podział szkoły im. św. Marii Magdaleny na część męską i żeńską.


Styl i zdobienia:

Projekt szkoły im. św. Marii Magdaleny prezentuje nurt w ramach architektury historyzmu drugiej połowy XIX w., wzorowanego na średniowiecznych stylach architektonicznych. Widzimy tutaj amalgamat elementów neogotyku i stylu neoromańskiego, zaadaptowany do funkcji budowli miejskiej czasów modernizmu. Projekt świadczy o odejściu od modelu otynkowanej neorenesansowej fasady. Stylem budowla ta przypomina lwowską szkołę im. św. Anny, także zaprojektowaną przez J. Hochbergera (obecnie pod adresem: ul. Leontowicza 2).

Głównymi środkami dekoracyjnego wykończenia fasad są obramowania otworów okiennych, rozety, archiwolty i arkady, wykonane z nieotynkowanej cegły. W projekcie architektonicznym wykorzystano ornamentalny efekt rysunku spoiw ceglanego obmurowania i naturalny kolor materiału z którego powstał – czerwonej cegły.

Dodatkowy dekoracyjny akcent stwarzają kute wiatrowskazy i szpile nad konstrukcjami okien strychowych.

Szkoła im. św. Marii Magdaleny jest podobna pod względem stylu do budynków szkolnych, które w trakcie ostatnich dziesięcioleci XIX w. były rozpowszechnione w Prusach, gdzie architekt miasta Lwowa Juliusz Hochberger zaczynał karierę w swojej profesji.

Powiązane Miejsca

Opis

Ul. Generała Czuprynki, 001 – budynek szkoły

Przejdź do całego opisu

Postacie

Architekt, wykonawca budynku: centralną część budowli, która stanowi podstawę korpusu, zaprojektował urząd budowlany pod kierownictwem Juliusza Hochbergera. Późniejszą dobudowę bocznych skrzydeł (1909-1910) wykonała firma budowniczego Michała Ulama.

Właściciel: gmina miasta Lwowa

Źródła

  1. Державний архів Львівської області (DALO) 2/2/4761.
  2. Архітектура Львова: Час і стилі ХІІІ – ХХІ ст. / За ред. Ю. Бірюльова. – Львів: Центр Європи, 2008. – С. 282.


Autor – Ihor Żuk

Zasoby Archiwum Medialnego

Powiązane zdjęcia