...

Ul. Hrabowskiego, 11 – dawna Wieża Maksymiliańska

ID: 38

Dawnia Wielka Wieża Maksymiliańska nr 1 Cytadeli - dwukondygnacyjna kazamatowa wieża artyleryjska z pomieszczeniami podziemnymi i płaskim tarasem na szczycie, zbudowana z czerwonej nietynkowanej cegły. Lokowana na planie regularnego 17-kąta, z okrągłym wewnętrznym podwórzem. Zbudowana w 1853 r. na górze Wronowskich przez nieznanego architekta. Jej podstawowym zadaniem było kontrolowanie miasta w przypadku powstania, oraz obrona północnego skrzydła Cytadeli. Obecnie (2008 r.) obiekt wykorzystywany jest jako magazyn Biblioteki Naukowej im. W. Stefanyka.

Historia

Najważniejsze etapy budowy:

Ok. 1853 r.: Budowa Wieży Maksymiliańskiej nr 1 rozpoczęła się ok. 1850 r. Architekt nieznany. Projekt zatwierdziła Centralna Komisja Budownictwa Obronnego w Wiedniu. Na budowę całego kompleksu przeznaczono 150 000 złotych reńskich. Według napisy na kamieniu szczytowym portalu wieży, budowę ukończono w 1853 r.

Powiązane Historie

Architektura

Wieża zbudowana została na planie regularnego 17-kąta, z okrągłym wewnętrznym podwórzem. Sucha fosa i wał ziemny z ścianą oporową tworzą zewnętrzny system obronny, broniący dostępu do fortu i chroniący przed obstrzałem pierwszy, mieszkalny poziom budowli. Do fosy wyłożone jest płytami piaskowca. Przez fosę przerzucony jest most zwodzony, który w położeniu pionowym przykrywa  bramę wjazdową i otwór strzelniczy nad nią. Most podnoszony był za pomocą mechanizmu łańcuchowego, znajdującego się w pomieszczeniach pierwszej i drugiej kondygnacji. Wieża jest piętrowa, z piwnicą i strychem. Wewnątrz zastosowano korytarzowy system układu poszczególnych pięter, z amfiladowymi połączeniami między niektórymi pomieszczeniami parteru. Okna kolistych korytarzy parteru i pierwszego piętra wychodzą na wewnętrzne podwórze. Klatka schodowa jest półokrągła, występuje na wewnętrzne podwórze. Schody między piętrami są jednobiegowe, zabiegowe. Na fasadzie głównego wejścia znajduje się nisza wykończona łukiem. W przedsionku, obok bloku wejściowego, w stropach piwnicy, parteru i pierwszego piętra znajdują się prostokątne otwory tworzące szyb do podnoszenie armat i amunicji. Na tarasie znajdował się mechanizm podnośnika. Sam otwór pionowego szybu ma na poziomie tarasu obramowanie z białego kamienia z wpustami umożliwiającymi zamocowanie metalowego dwuspadowego daszku Fasada zwieńczona jest flankowanym murem z machikułami. Machikuły mieszczą się w narożnych wykuszach (co drugi).

Powiązane Miejsca

Opis

Ul. Hrabowskiego, 11 – dawne koszary na Cytadeli (obecnie bank)

Przejdź do całego opisu
Opis

Ul. Hrabowskiego, 11 – dawna wieża Maksymiliańska (obecnie hotel Citadel-Inn)

Przejdź do całego opisu
Opis

Mała Wieża Maksymiliańska nr 3

Przejdź do całego opisu
Opis

Mała Wieża Maksymiliańska nr 4

Przejdź do całego opisu

Postacie

Architekt, autor projektu jest nieznany. Budowę zatwierdziła Centralna Komisja Budownictwa Obronnego w Wiedniu. Zgodnie z danymi karty Lwowskiej Cytadeli z 1853 r. w Archiwum Wojskowym w Wiedniu – głównym inżynierem projektu był I. Wondraszka (Kriegsarchiv Wien).

Właściciele nieruchomości (działki i budynku):

Do 1849 r. właścicielką całego wzgórza była hrabina J. Humecka z Wronowskich.
Od 1849 r. wzgórze i budowle przechodzą na własność austriackiego resortu wojskowego.
Od listopada 1918 r. w wieży stacjonował garnizon podporządkowany rządowi Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej
 Do wrześnie 1939 wieża należała do polskiego resortu wojskowego
W latach 1939-1941 i 1944-1980 wieża użytkowana była przez Armię Radziecką
Od 1980 r. wieżę i terytorium użytkuje jako magazyny przedsiębiorstwa „Elektron”
Obecnie (2008 r.) obiekt wykorzystywany jest jako magazyn Biblioteki Naukowej im. W. Stefanyka.

Źródła

  1. Archiwum Instytutu „Ukrzachidproektrestawracja” 88-9НИ, ІІІ-01-01
  2. Taras Piniażko. Cytadela lwowska, Lwów 2005
  3. Kriegsarchiv. Wien, Inland. CVI. Lemberger Citadelle Nr. 2.
  4. Nieopublikowany artykuł J. Dubyka, O. Rybczyńskiego, T. Piniażka. Architektura Wież Maksymiliańskich lwowskiej cytadeli.
Autor – Taras Piniażko
Redaktor – Mychajło Słobodianiuk

Zasoby Archiwum Medialnego

Powiązane zdjęcia